Over de Waarde van cultuur

Waarde van cultuur is de cultuurmonitor van Brabant, waarin ontwikkelingen in de Brabantse culturele en creatieve sector in beeld worden gebracht. Met de monitor wordt cultuurbeleid op verschillende niveaus gevoed en kunnen gefundeerde keuzes gemaakt worden voor beleid.

Wat is de Waarde van cultuur?

Met de Waarde van cultuur bundelen we bestaand en nieuw onderzoek. Met deze monitor voorzien we elke twee jaar in actuele sturingsinformatie voor beleidsmakers en inzichten voor professionals in de cultuursector. Door de bundeling van onderzoek profiteren we optimaal van de kennis die bij de verschillende partijen aanwezig is.

De monitor Waarde van cultuur wordt elke twee jaar herhaald. In 2018 verscheen de eerste editie, op 19 september 2024 is de vierde editie gelanceerd. Waarde van cultuur 2024 is de eerste monitor met ‘post-coronacijfers’, waarmee we kijken hoe de sector zich al dan niet herstelt. BrabantStad breidt in 2024 uit met Oss en Roosendaal. Zo hebben zeven gemeenten (B7-gemeenten) een eigen profiel in de monitor.

Noord-Brabant was de eerste provincie waar onderzoeksresultaten werden gebundeld, en is nog steeds een voorloper als het gaat om cultuurmonitoring. In 2024 presenteren we de Waarde van cultuur voor het eerst online. Samen met de Boekmanstichting ontwikkelden we de Landelijke en Regionale Cultuurmonitor door naar een dashboard waarin we ook cijfers kunnen aanbieden die uitgesplitst zijn naar Brabantse gemeenten. 

Hoe werkt de monitor?

Kapitalen

De waarde van cultuur in Brabant wordt in beeld gebracht langs drie kapitalen: cultureel (intrinsieke, eigenwaarde van cultuur), sociaal (maatschappelijke waarde) en economisch (bedrijvigheid en financiële stromen). Deze indeling is gebaseerd op een analyse van Hans Mommaas, voormalig wetenschappelijk directeur van het Tilburgse Telos, de voorloper van Het PON & Telos.

Verkenningen

Voor elke editie van de Waarde van cultuur wordt in opdracht verdiepend onderzoek uitgevoerd. Deze onderzoeken hebben als doel om actuele vraagstukken onder de loep te nemen én om te bekijken hoe relevante thema’s op een goede, systematische manier onderzocht kunnen worden. De resultaten hiervan staan in de verkenningen.

Gemeenteprofielen

Naast een provinciaal beeld langs de drie kapitalen geeft de monitor in 2024 voor het eerst een gemeentelijk beeld voor de zeven grote gemeenten in Brabant in zogeheten gemeenteprofielen. De vijf middelgrote gemeenten hebben een gezamenlijk gemeenteprofiel.

Dashboard

Achter de monitor Waarde van cultuur zit een database met een groot aantal indicatoren over het culturele leven in Brabant. Het Dashboard biedt toegang tot deze rijke dataset en maakt het mogelijk snel de juiste data te vinden.

Bronnenexplorer

De informatie in de monitor Waarde van cultuur is afkomstig uit vele bronnen. De Bronnenexplorer biedt een visueel overzicht en wijst de weg naar aanvullende informatie over kapitalen en gemeenten.

Magazine

Bij Waarde van cultuur hoort een magazine, waarin de feiten en cijfers uit de monitor worden ingekleurd met illustrerende voorbeelden uit de praktijk zoals samenwerking in de regio, portretten van bezoekers en het gebruik van data bij de vorming van gemeentelijk cultuurbeleid. Het magazine is in fysieke vorm op te vragen bij Kunstloc, en is online beschikbaar.

Gebruik van visualisaties en datasets

Alle visualisaties in de artikelen en het dashboard, en de achterliggende datasets, zijn te downloaden. We moedigen het aan om hier gebruik van te maken. Bronvermelding wordt op prijs gesteld.

In het Dashboard kunnen indicatoren gekozen worden door te filteren op kapitalen, thema’s, locaties en perioden. De geselecteerde indicatoren worden vervolgens automatisch op de best mogelijke manier gevisualiseerd. Afhankelijk van de geselecteerde gegevens zijn verschillende visualisaties mogelijk. Rechtsboven in het venster kunnen andere weergaven geselecteerd worden of kunnen de gekozen data gedownload worden.

De visualisaties in de artikelen bestaan regelmatig uit meerdere tabbladen die boven de visualisaties zijn aan te klikken. In de lijn- en staafdiagrammen is het mogelijk de verschillende indicatoren te filteren door op de indicator onder het figuur te klikken. De waarden van de indicatoren in de visualisatie zijn gemakkelijk te bekijken door met de muis over de visualisatie te gaan. Bij de kaartweergave vind je rechtsboven een knop met mogelijkheden om de kaart te downloaden.

Wie maken de monitor?

Het onderzoek Waarde van cultuur wordt uitgevoerd door een werkgroep van projectleiders en onderzoekers van Het PON & Telos, Boekmanstichting, Pyrrhula Research Consultants en Kunstloc Brabant. Waar nodig wordt samenwerking gezocht met andere (onderzoeks)partijen. Een externe klankbordgroep ondersteunt in het duiden van de resultaten. Tenminste vier keer in het onderzoeksproces vindt een opdrachtgeversoverleg plaats.

Werkgroep

Kunstloc Brabant: Arne Broekhoven en Meintje de Roest (algemene coördinatie)

Het PON & Telos: Jonna Kroeze en Bo Broers (onderzoekscoördinatie)

Boekmanstichting: Maartje Goedhart en Thomas de Hoog

Pyrrhula Research Consultants: Henk Vinken

Opdrachtgevers en klankbordgroepen

Opdrachtgeversoverleg

De opdrachtgevers van de Waarde van Cultuur werken samen in BrabantStad, het samenwerkingsverband van de provincie Noord-Brabant en de zeven grote Brabantse steden.

Vertegenwoordiging namens BrabantStad:

Lieke Hoefs (provincie Noord-Brabant), Winus Rutters (Cultuur Eindhoven), Teun van Irsel (gemeente Tilburg), Ab van de Wakker (gemeente ‘s-Hertogenbosch), Anita Swinkels (gemeente Breda), Sanne Talacua (gemeente Helmond), Marion Vriens (gemeente Roosendaal) en Katja Brooijmans (gemeente Oss).

Klankbordgroepen

Tijdens het onderzoek hebben een externe klankbordgroep en een interne klankbordgroep van Kunstloc Brabant op meerdere momenten de werkgroep voorzien van feedback.

Externe klankbordgroep: Anneroos Goosen, Peter van der Aalst, Patrice Matthee en Ad van Rosmalen.

Interne klankbordgroep Kunstloc Brabant: Erik Japenga, Jitske Steenaart, Marlijn Gelsing, Atty Bax, Suzanne Slachmuijlders, Gosuin van Heeswijk

Onderzoeksverantwoording

In de onderzoeksverantwoording staat per onderzoeksonderdeel beschreven hoe de resultaten en de duiding tot stand zijn gekomen. Hier staan antwoorden op vragen als: Wat zijn de databronnen van de cijfers, welke definities gebruiken we en welke onderzoeksmethoden zijn ingezet.

Onderzoeksonderdelen

  1. Brabant ten opzichte van de andere provinicies (benchmark)
    Analyse van openbaar beschikbare data van onder andere CBS.
  2. Culturele Atlas
    Analyse van cijfers met betrekking tot inkomsten, subsidies en lasten uit jaarrekeningen van de door gemeenten (meerjarig) gesubsidieerde instellingen.
  3. Cultuurlocaties online 
    Analyse van online registraties op Google maps door o.a. webscraping. Uitgevoerd door Dialogic.
  4. Inzoomen op Brabant met CBS microdata 
    Analyse CBS microdata over bedrijvigheid en werkgelegenheid op gemeenteniveau.
  5. Cultuurpeiling
    Een tweejaarlijks online vragenlijstonderzoek onder Brabanders, in samenwerking met PanelClix.
  6. Vragenlijst onder makers en instellingen
    Online vragenlijstonderzoek onder makers en instellingen die behoren tot de contacten van Kunstloc Brabant.
  7. Culturele doelgroepen
    Data over cultuurgedrag gecombineerd met algemene Whize-data.

Monitoring in andere provincies en de cultuurmonitor

De Cultuurmonitor van de Boekmanstichting is een instrument door en voor de culturele sector. De monitor brengt gegevens samen over ontwikkelingen in het culturele leven in Nederland.

2023: Jaarrapportage Cultuurmonitor

De provinciale monitor Waarde van cultuur heeft navolging gekregen in een aantal andere provincies.

2024: Cultuurmonitor Zeeland

2023: Cultuurmonitor Friesland

2022: Cultuur in Data, Cultuurmonitor Gelderland

2023: Cultureel Zuid-Holland in Kaart