Inleiding
Op deze pagina kijken we naar de
We richten ons specifiek op de zichtbare kant van het
Musea
In de afgelopen jaren zijn er in Noord-Brabant een klein aantal musea bijgekomen. Het aantal musea steeg van 61 in 2019 naar 66 in 2022. Met 2,5 musea per 100.000 inwoners staat de provincie op een tiende plaats in vergelijking met andere provincies. Voor het aantal kunstgaleries en expositieruimten (80 in 2023) staat de provincie op een vergelijkbare plek.
Hoewel het aantal musea steeg, daalde tijdens de coronapandemie het aantal tijdelijke exposities van musea flink: van 226 exposities in 2019 naar 166 in 2020. In 2022 is dit aantal weer gestegen tot 187 maar nog niet op het niveau van vóór de crisis. Ten opzichte van andere provincies staat Noord-Brabant daarmee op plek 10, alléén Utrecht en Flevoland hebben per inwoner minder tijdelijke exposities.
Gemiddeld wonen Brabanders in 2022 op 4,2km afstand van een museum. Dat is ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde van 4,1km, toch staat Noord-Brabant daarmee op de 7e plaats. We zien binnen de provincie aanzienlijke verschillen in afstanden tot musea. Inwoners van Baarle-Nassau moeten gemiddeld de langste afstand afleggen tot het dichtstbijzijnde museum: 19 kilometer. Inwoners van Etten-Leur wonen daarentegen gemiddeld op slechts 1,4 kilometer van een museum.
Erfgoed
Noord-Brabant heeft een rijke geschiedenis en dat leest zich af aan de gebouwen en bouwwerken uit verschillende tijden, of het nu gaat om verdedigingswerken langs de Zuiderwaterlinie, kastelen en landgoederen of industriële iconen zoals het Philipsgebouw in Eindhoven. In totaal telde de provincie in 2023 5.814 gebouwde rijksmonumenten, gelijk aan 221 per 100.000 inwoners. Dat is minder dan in de meeste andere provincies: Noord-Brabant staat op plek 11. Eenzelfde positie zien we voor het aantal archeologische rijksmonumenten als beschermde stads- en dorpsgezichten. Ook hier zien we door de tijd heen weinig ontwikkelingen.
Podiumkunsten
In 2022 telde de provincie Noord-Brabant 42 organisaties met zalen voor professionele podiumkunsten, dat is minder dan in 2019 (47). In totaal hebben de organisaties samen 72 zalen tot hun beschikking met een totale publiekscapaciteit van 32.883 zitplaatsen. Dat is goed voor een achtste plaats. De gemiddelde afstand tot een podium voor professionele podiumkunsten is 4,9 km. In Best is de gemiddelde afstand het laagst met 1,5 km.
Binnen de theaters werden er in totaal 5.563 producties van professionele podiumkunsten opgevoerd in 2022 (214 per 100.000 inwoners). Daarmee staat Noord-Brabant op plek 7. Van deze producties zijn opvallend veel optredens van muziek en cabaret- en stand-up comedy. In 2022 vonden er 2.730 muziekvoorstellingen plaats (plek 5) en 953 cabaret- en kleinkunstvoorstellingen (plek 5). Het aanbod van andere domeinen is minder dan gemiddeld vergeleken met andere provincies: 781 theatervoorstellingen (plek 8), 498 muziektheatervoorstellingen (plek 9) en 205 dansvoorstellingen (plek 9). Kijken we naar de ontwikkelingen door de tijd, dan zien we ook hier het aantal voorstellingen aanzienlijk dalen na 2019, en in 2022 is dit nog niet op het niveau van vóór de crisis.
Popmuziek
In 2019 telde Noord-Brabant de meeste muziekfestivals van alle provincies: 261 in totaal (10 per 100.000 inwoners). In 2022 waren er in Noord-Brabant 5 popfestivals en 9 poppodia lid van de VNPF (0,3 per 100.000 inwoners). De gemiddelde afstand tot een poppodium is 9,8 km en die afstand is over de jaren gelijk gebleven, maar het dubbele van de afstand tot een theater of podium voor professionele podiumkunsten.
Letteren
Het bibliotheeklandschap in Nederland is in beweging. Landelijk gezien neemt het aantal vestigingen van openbare bibliotheken de afgelopen jaren af. Ook in Noord-Brabant zien we een dergelijke ontwikkeling: tussen 2018 en 2022 daalde het aantal vestigingen (inclusief
De collecties die Brabantse bibliotheken beheren bevatten opgeteld ruim 3,5 miljoen fysieke materialen, dit is de op één na grootste collectie van alle provincies. Rekenen we dit om naar aantallen per capita dan komt dit neer op 1,4 objecten (denk naast boeken aan bladmuziek, luisterboeken, CD’s, DVD’s, games en meer). In vergelijking met andere provincies levert dit een vijfde plek op.
De gemiddelde afstand die inwoners van Noord-Brabant af moeten leggen naar de
Naast het uitlenen van materialen zien we dat bibliotheken steeds vaker een brede maatschappelijke rol vervullen. Dat zien we onder andere terug aan een toename van het aantal activiteiten dat wordt georganiseerd door openbare bibliotheken. Ondanks een flinke dip in het aantal activiteiten tijdens de coronajaren (2020 en 2021) steeg het aantal activiteiten van openbare bibliotheken tussen 2018 en 2022 van 20.782 naar 29.674 activiteiten (een stijging van 43%). Deze ontwikkeling leidt er toe dat de provincie een aantal plekken stijgt, van plek 10 in 2018, naar plek 8 in 2022.
Rondom het aantal
Film
Het aantal bioscopen in Noord-Brabant bleef in de afgelopen periode (tussen 2019 en 2022) gelijk. De provincie telt in totaal 40 bioscopen (1,5 per 100.000 inwoners) en staat daarmee op plek 8. Ondanks dat het aantal bioscopen en filmhuizen gelijk bleef, nam het aantal doeken en stoelen wel toe. Waar de bioscopen en filmhuizen in 2019 gezamenlijk 140 doeken hadden met 22.441 zitplaatsen, is dit in 2022 opgelopen naar 158 doeken (plaats 5) met 23.722 zitplaatsen (plaats 7). Dit heeft onder andere te maken met de uitbreiding van locaties, zoals de opening van C-Cinema in Roosendaal in 2020.
De gemiddelde afstand tot de meest nabije bioscoop of filmhuis ligt in Noord-Brabant in 2022 gelijk aan het Nederlandse gemiddelde: 6,5 km. De afstand is daarmee wel wat hoger dan in 2019 toen Brabanders gemiddeld op 6 km afstand van een bioscoop of filmhuis woonden. In de gemeente Best is de afstand met 1,6 km gemiddeld het laagst, daarentegen moeten inwoners van Reusel-De Mierden gemiddeld 21,1 km afleggen om een film op het grote doek te bekijken.
