Economisch kapitaal

Kapitaal

Economisch kapitaal gaat over de economische dimensie van cultuur: wat wordt er besteed aan cultuur, wat is het aandeel in de totale economie, en hoe staat het met de werkgelegenheid? In dit kapitaal kijken we naar de culturele bedrijvigheid in termen van de financiële stromen, het aantal bedrijven, en de werkgelegenheid (arbeidsvolume, werknemers en zelfstandigen). Ter verdieping kijken we naar culturele bedrijvigheid in kleinere gemeenten.

Kunst, cultuur en de creatieve industrie spelen een belangrijke rol in het tot stand brengen en in stand houden van een aantrekkelijk en concurrerend vestigingsklimaat; in de stad, de provincie en in het hele land. Cultuur heeft een belangrijke economische spin-off en is een belangrijke factor voor bedrijven en hun werknemers om zich in een stad of regio te vestigen. Daarnaast vinden simpelweg veel mensen werk in de culturele sector, als maker, dienstverlener, ondersteuner en organisator.

De provincie Noord-Brabant wil dat Brabant aantrekkelijk is voor inwoners, voor bewoners en voor buitenlandse werknemers. Creativiteit, innovatie, inspiratie en verbeeldingskracht worden ingezet bij de aanpak van onze maatschappelijke opgaven. 

Cultuuruitgaven van provincie en gemeenten

Bij het uitvoeren van het Nederlandse cultuurbeleid zijn lokale overheden van groot belang. Gemeenten zorgen voor de financiering van plaatselijke en regionale voorzieningen zoals bibliotheken, podia en kunstcentra. In de provincie Noord-Brabant lopen de cultuuruitgaven van de provincie tussen terug. Brabantse gemeenten zijn tussen 2019 en 2021 meer gaan uitgeven aan cultuur.

Inkomsten, subsidies en (personele) lasten van gesubsidieerde culturele instellingen

Analyse van jaarrekeningen van (door de gemeente) gesubsidieerde instellingen laat zien dat de eigen inkomsten van culturele instelling stijgen, maar nog onder niveau van voor corona blijven. De festivals lijken niet op te krabbelen na corona. De subsidies van de instellingen zijn gestegen na corona. Net zoals bij de analyse van de provinciale en gemeentelijke cultuurlasten zien we dat vooral de gemeenten subsidiëren. Centra voor de kunsten en bibliotheken hebben grootste aandeel in subsidies. Letteren, makerswerkplaatsen, poppodia en visuele kunsten krijgen daarentegen relatief weinig subsidie. Het aandeel eigen inkomsten op subsidies daalt overall.

Werkgelegenheid en bedrijvigheid

Cijfers van CBS laten zien dat het aantal banen in de creatieve sector landelijk stijgt: in 2022 zijn er meer banen in de creatieve sector dan voor de coronacrisis. De Brabantse creatieve industrie toont zich grillig: na een sterke daling van banen in coronatijd, zien we nu een des te sterkere stijging.

In Brabant zien we meer kleinere creatieve banen en minder contracturen dan landelijk. Ook zijn er in Brabant meer oproepkrachten in de creatieve sector werkzaam dan landelijk. Het aantal zelfstandigen zien we zowel in de Nederlandse als in de Brabantse creatieve industrie in de afgelopen jaren stijgen. Bijna een tiende van alle bedrijfsvestigingen in Brabant zijn creatieve bedrijven. De meeste bedrijvigheid is te vinden in de grote steden en omliggende gemeenten.

Culturele bedrijvigheid in kleinere gemeenten

In de vorige editie van Waarde van cultuur is geconstateerd dat er – naast de grote gemeenten in Brabant – ook in een aantal kleinere gemeenten in Brabant relatief veel culturele bedrijvigheid is. De relatief hoge bedrijvigheid in deze kleinere gemeenten is, zo lijkt, te wijten aan een rijke culturele geschiedenis die bepalend is voor de identiteit van deze plekken. In iedere gemeente staan één of twee belangrijke culturele spelers centraal, die zorgen voor spin-offs van activiteiten en bedrijvigheid. Echter ligt de beleidsfocus van de gemeenten niet op professionele culturele bedrijvigheid, maar voornamelijk op het stimuleren van amateurkunst- en gezelschappen.

Meer weten?

Bekijk het dashboard voor alle indicatoren over Economisch kapitaal.

Lees het magazine voor de betekenis van de cijfers in de praktijk.